Η Τήλος είναι ένα μικρό νησί των Δωδεκανήσων. Τα γνωστά και σε μας προβλήματα της συγκοινωνίας το εξαιρούσαν από τον τουριστικό χάρτη της χώρας. Οι λίγοι τουρίστες που έφταναν εκεί αναζητούσαν την απόλυτη ηρεμία και την επαφή με τη φύση, ό,τι ψάχνουν και από τους γειτονικούς μας Φούρνους. Η δημοτική αρχή σκέφτηκε αρχικά ότι δεν είναι δυνατόν αυτοί οι επισκέπτες φυσιολάτρες να προσπαθούν να απολαύσουν το τοπίο ανάμεσα σε κυνηγούς και σε πυροβολισμούς. Παρά τις πρώτες αντιδράσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση κατάφερε να απαγορεύσει το κυνήγι σε όλο το νησί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη προσέλευση τουριστών και δημιούργησε το θεμέλιο για ένα κοινωνικά υπεύθυνο και συμβατό προς την φύση οικοτουρισμό. Με το πέρασμα του χρόνου δημιουργήθηκε, ή σωστότερα αποκαταστάθηκε, μια εξαιρετική ποικιλομορφία πουλιών και η τουριστική περίοδος επιμηκύνθηκε θεαματικά ενισχύοντας την πηγή εισοδήματος των νησιωτών.

Η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί πλέον μία ουσιαστική διαπίστωση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αναγκαίος και βασικός στόχος που επιβάλλεται όχι μόνο για ηθικούς λόγους ή για λόγους δεοντολογίας αλλά υπάρχουν και πολυάριθμα οικονομικά τεκμήρια τα οποία δικαιολογούν μια αλλαγή νοοτροπίας και δράσης. Οι οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από την διαρκή υποβάθμιση των οικοσυστημάτων υπολογίζονται ήδη σήμερα σε πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται δηλαδή για μία σπατάλη που οι εθνικές οικονομίες μας δεν μπορούν πια να παραβλέψουν, ούτε καν την αντέξουν.

Τις προηγούμενες δεκαετίες η προστασία της φύσης αντιμετωπίστηκε ως ανταγωνιστής όσον αφορά τη χρήση γης, τροχοπέδη της ανάπτυξης και σπάνια ως βάση της οικονομικής ανάπτυξης. Ευτυχώς αυτή η αντίληψη αποτελεί πλέον παρελθόν.

Από το 1993 το Δασαρχείο Ρόδου εκδίδει ετήσια απαγόρευση κυνηγιού για την Τήλο, ενώ αναμένεται προεδρικό διάταγμα για οριστική απαγόρευση. Το 2003, µία ομάδα κατοίκων της Τήλου, επιστημόνων, εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων και οργανισμών από όλη την Ελλάδα, καθώς και διεθνών περιβαλλοντικών οργανώσεων, σε μια προσπάθεια προστασίας, διατήρησης και ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Τήλου, ίδρυσαν το µη κερδοσκοπικό σωματείο Πάρκο Τήλου. Ανάμεσα στους στόχους του πάρκου είναι η επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης στο νησί και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, η δημιουργία εκπαιδευτικού οργανισμού για την εκπαίδευση στελεχών διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών και γενικότερα για την παροχή γνώσεων, η δημιουργία κέντρου προστασίας αγροτικών ζώων και φυτών του Αιγαίου που απειλούνται με εξαφάνιση, η υποστήριξη των γεωργών και κτηνοτρόφων του νησιωτικού συμπλέγματος της Τήλου που εξασκούν βιολογική παραγωγή και η συμμετοχή στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών της Τήλου. Έχει τη σημασία του να σημειώσουμε ότι περισσότεροι από το 1/3 των κατοίκων είναι μέλη του σωματείου.

Εκδίδουν ενημερωτικά δελτία σε δύο γλώσσες, διαθέσιμα σε όσους ενδιαφέρονται για το φυσικό περιβάλλον. Το περιεχόμενο τους επικεντρώνεται μεν στην περιγραφή της ορνιθοπανίδας της Τήλου και των υπόλοιπων στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού, αλλά αναφέρεται και σε νέα του σωματείου, στον πολιτισμό του νησιού, στις προσπάθειες προστασίας και διαχείρισης της φύσης του, στις ευκαιρίες για οικοτουρισμό που προσφέρει και στα ιστορικά του στοιχεία.

Οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής δε σταμάτησαν εκεί. Έδωσαν κι άλλον αγώνα, ώστε να αναγνωριστεί το μεταφορικό ισοδύναμο, δηλαδή ο κάτοικος ή ο επισκέπτης των νησιώτικων περιοχών να μπορεί μια φορά τουλάχιστον την ημέρα να επικοινωνεί με τον υπόλοιπο κόσμο αποδίδοντας το ίδιο αντίτιμο ανά χιλιόμετρο με εκείνον που επιβιβάζεται σε χερσαία μέσα μεταφοράς.

Αρχικά απευθύνθηκε στην κυβέρνηση, τους αρχηγούς των κομμάτων και τον πρόεδρο της δημοκρατίας. Απευθύνθηκε στις Βρυξέλλες, ήρθε σε επαφή με το διευθυντή της γενικής περιφερειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πήρε μέρος στα Πανευρωπαϊκά Συνέδρια των Μικρών Νησιών και εισηγήθηκε την κατοχύρωση. Έγιναν επαφές με τους εφοπλιστές, οι πολιτικοί αναγκάστηκαν να δείξουν ενδιαφέρον και τέλος ακολούθησαν βαρύγδουπες δηλώσεις υπουργών και πρωθυπουργού.

Η κατάληξη, για να μη μακρηγορούμε, δεν ήταν ευτυχής αλλά το πείσμα των Τηλιακών δεν είχε ακόμα εξαντληθεί. Το 2000, με πρωτοβουλία του Δήμου Τήλου, ιδρύθηκε η Ναυτική Εταιρεία ΤΗΛΟΣ 21ος ΑΙΩΝΑΣ, με βασικό μέτοχο τον ίδιο το δήμο, και αποκτήθηκε ένα πλοίο τύπου καταμαράν. Από τότε πραγματοποιεί, κυρίως κατά την θερινή περίοδο και σχεδόν καθημερινά, δρομολόγια ως τη Ρόδο. Η σταθερότητα των δρομολογίων και η ευκολία πρόσβασης οδήγησαν το νησί σε μια πρωτοφανή ανάπτυξη, ενώ παρατηρήθηκε και μικρή αύξηση του πληθυσμού.

Όπως είναι φυσικό, υπήρξαν εφοπλιστικές τρικλοποδιές και αντιπολιτευτικά εμπόδια αλλά αυτό δεν είναι το θέμα μας. Η επιτυχία της προσπάθειας απέδειξε ότι αυτός ο τρόπος συγκοινωνιακής διασύνδεσης, μπορεί  να συμβάλει όχι μόνο στη διευκόλυνση μετακίνησης, αλλά κυρίως στον προγραμματισμό μετακινήσεων οργανωμένων ομάδων τουριστών σε συνεργασία με μεγάλους τουριστικούς οργανισμούς, οι οποίοι ενδιαφέρονται μεν για τα νησιά μας, αλλά προσκρούουν στην έλλειψη σταθερής συγκοινωνίας, εκ των προτέρων γνωστής.

Πριν λίγους μήνες ο Ευρωπαίος επίτροπος Χοακίν Αλμούνια αναφέρθηκε στη δυνατότητα χρησιμοποίησης πόρων για την αγορά και διατήρηση πλοίων από κονδύλια του ΕΣΠΑ για γραμμές που καλύπτουν ανάγκες μικρών νησιών.

Τελευταίο επίτευγμα του δήμου είναι η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SMART ISLANDS που έχει ως στόχο την παρουσίαση όλων των σημείων ενδιαφέροντος του νησιού, μέσα από μία τηλεματική πλατφόρμα για τη νέα γενιά κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών και τάμπλετ. Πλήθος πληροφοριών για το νησί είναι διαθέσιμες στους επισκέπτες, ενώ κάθε επαγγελματίας μπορεί να προβάλει  δωρεάν την επιχείρησή του μέσα από φωτογραφικό υλικό και σύντομο κείμενο παρουσίασης.

Μετά το γεωπάρκο της Μυτιλήνης και το Life Άνδρος,  η προσοχή μας έπεσε στην Τήλο, ένα μικρό νησί 65 Km2, που χαρακτηρίζεται ως το νησί της βιώσιμης ανάπτυξης. Την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει έργα αναβάθμισης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος, επενδύσεις σε ΑΠΕ, δημιουργήθηκε σύστημα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και κατάρτισης και υλοποιήθηκαν έργα με κατεύθυνση την πράσινη ανάπτυξη. Βέβαια όλα αυτά, τα θαυμαστά κατά κάποιο τρόπο, δεν περνούν από τα ΜΜΕ. Όλα τους στάθηκαν μόνο στο γεγονός του γάμου των ομοφυλόφιλων από το δήμαρχο γιατί, αντί να μας βγάλουν από την στραβομάρα μας, έχουν ως ζητούμενο να την επιδεινώσουν και να της δώσουν διάρκεια.

Το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για τη φύση και τον οικοτουρισμό είναι μεγάλο. Υπολογίζεται ότι το 30-40% του πληθυσμού της κεντρικής Ευρώπης είναι ευαισθητοποιημένο αλλά και ενεργό σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι πρόθυμοι να ταξιδέψουν μακριά σε αναζήτηση πιο αγνών τόπων αλλά και ανθρώπων. Είναι ακόμα πιο πρόθυμοι να πληρώσουν παραπάνω όταν πρόκειται για τουριστικές μονάδες ή κοινωνίες ολόκληρες, περιβαλλοντικά υπεύθυνες.

ikariamag.gr|από, για και με αφορμή την Ικαριά!
Ακολουθήστε μας σε twitter και Facebook