Απογοητευτικά τα στοιχεία για την πορεία υλοποίησης του ΕΣΠΑ
Απαιτείται να επιταχυνθούν οι ρυθμοί και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες

Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σήμερα για την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος παραμένουν απογοητευτικά και οι προοπτικές στη σημερινή οικονομική κατάσταση δυσοίωνες. Έτσι:

- Η απορρόφηση στο Περιφερειακό Πρόγραμμα παραμένει ιδιαίτερα χαμηλή με ποσοστό 20% περίπου.
- Το συνολικό ποσό του Προγράμματος μειώθηκε από 385 εκ. ευρώ στα 362 εκ. ευρώ και απ’ ότι φαίνεται θα μειωθεί και άλλο, καθώς αναμένεται να αυξηθεί το ποσοστό συγχρηματοδότησης της Ε.Ε. στο ΕΣΠΑ σε 95%.
- Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι το ποσοστό των έργων που έχει συμβασιοποιηθεί, διαδικασία που έχει καθυστερήσει σημαντικά και το ποσοστό φθάνει σήμερα στο 44%. Αυτό πρακτικά δείχνει ότι πολλά από τα ενταγμένα έργα παραμένουν παγωμένα.
- Σημαντικά μεγάλα έργα δεν έχουν ακόμα ενταχθεί στο Πρόγραμμα και αυτό επηρεάζει σημαντικά και το θέμα της απορρόφησης των πόρων.

Η γραφειοκρατία παραμένει ανασταλτικός παράγοντας, οι απαλλοτριώσεις παραμένουν άλυτο πρόβλημα στα οδικά έργα, παρά τις εκάστοτε κυβερνητικές εξαγγελίες. Τα προβλήματα αυτά δεν θα λυθούν αν δεν απλοποιηθούν οι διαδικασίες.

Στην κατάσταση αυτή έρχονται να προστεθούν τα σοβαρά προβλήματα στον κλάδο των κατασκευών, η έλλειψη ιδιωτικών κεφαλαίων, η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά και η κρίση στον τραπεζικό κλάδο.

Οι μεγάλες εκπτώσεις αποτελούν επιπλέον πρόβλημα. Αυτό θα πρέπει να το δείτε και να υπάρξει πρωτοβουλία για την κατάργηση των προσαυξήσεων στα τιμολόγια των δημοσίων έργων. Το ζητούμενο θα πρέπει να είναι οι ρεαλιστικοί προϋπολογισμοί και οι λογικές εκπτώσεις. Τότε μόνο είναι εφικτή η απρόσκοπτη και η άρτια ολοκλήρωση των έργων.

Ταυτόχρονα ο κρατικός μηχανισμός έχει παραλύσει και η γραφειοκρατία ζει και βασιλεύει, ενώ τα προβλήματα από τον πρόχειρο σχεδιασμό του Καλλικράτη είναι πλέον σε όλους φανερά.

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η σημερινή κατάσταση.

Από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν και τις εκτιμήσεις που κατατέθηκαν, προκύπτει ότι το πιθανότερο είναι να μην μπορέσει να καλυφθεί ο φετινός στόχος για τις δαπάνες που πρέπει να πραγματοποιηθούν, ώστε το σύνολο των δαπανών ανέρθει στα 92 εκ. ευρώ.

Στην ενημέρωση που έγινε πριν από 3 μήνες περίπου, διαπιστώσαμε προβλήματα και καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις. Πιστεύουμε ότι μπορούν να συμβάλλουν στην επιτάχυνση του ΕΣΠΑ και κυρίως στην καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και θα πρέπει να το δείτε. Ενδεικτικά αναφέρω:
1. Η εκπόνηση αναπτυξιακού σχεδιασμού τόσο σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας, όσο και σε επίπεδο Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
2. Η άμεση ενεργοποίηση του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος για το Βόρειο Αιγαίο.
3. Ο προσδιορισμός των πόρων από τα Τομεακά Προγράμματα που θα χρηματοδοτήσουν έργα για το Βόρειο Αιγαίο.
4. Η υλοποίηση από τις Υπηρεσίες της Περιφέρειας των έργων που χρηματοδοτούνται από τα τομεακά προγράμματα.
5. Η εξασφάλιση πόρων για την ολοκλήρωση μελετών, αλλά και την εκπόνηση νέων μελετών, δεδομένου της έλλειψης Εθνικών πόρων.
6. Η αναμόρφωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας, προκειμένου να δράσει συμπληρωματικά στο ΕΣΠΑ.
7. Η έγκαιρη προετοιμασία για την επικείμενη αναθεώρηση του Περιφερειακού Προγράμματος.
8. Η απλοποίηση της διαδικασίας για τις απαλλοτριώσεις και η εφαρμογή της διαδικασίας των επιτάξεων.  
9. Η ενίσχυση με στελεχιακό δυναμικό των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών.

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να υπάρξουν πρωτοβουλίες για να επιταχυνθούν οι ρυθμοί υλοποίησης του Περιφερειακού Προγράμματος και να ζητηθεί η απλοποίηση των διαδικασιών, ενώ θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο προγραμματισμός που έχει γίνει από την Περιφέρεια προκειμένου να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στους στόχους των επόμενων ετών.

Θεόδωρος Βαλσαμίδης
Περιφερειακός Σύμβουλος Βορ. Αιγαίου
εκ μέρους της Παράταξης «ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ»