Άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις του Οικολογικού Ανέμου στο Βόρειο Αιγαίο προς τους Δήμους για ορθή διαχείριση των φυτικών υπολειμμάτων. Το όφελος μόνο για τη Λέσβο μπορεί να περάσει τις 335.000 € ανά έτος!!!!

Ο Οικολογικός Άνεμος στο βόρειο Αιγαίο έστειλε προς τον πρόεδρο της Περιφ. Ένωσης Δήμων, Δήμαρχο Χίου κ Λαμπρινούδη και τους δημάρχους όλων των δήμων του Βορ. Αιγαίου, την παρακάτω επιστολή με προτάσεις για τον θρυμματισμό και κομποστοποίηση των κλαδεμάτων τόσο των δημοτικών όσο και των ιδιωτικών. Λύσεις βιώσιμες τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά, όσον αφορά τα απορρίμματα, υπάρχουν, απαιτούν όμως πρωτοβουλίες εκ μέρους των δήμων και ανάληψη καθημερινής ευθύνης εκ  μέρους των πολιτών.

ΘΕΜΑ: Άμεσα εφαρμόσιμες ενέργειες για τη διαχείριση απορριμμάτων – Κομποστοποίηση - Λύση στα υπολείμματα από πάρκα, κήπους, δενδροστοιχίες

Κύριε Πρόεδρε,
Φυσικά γνωρίζετε καλά τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται πολλοί Δήμοι στην Περιφέρειά μας, όσον αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων.
Έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι οικολογικά και οικονομικά βιώσιμη λύση είναι η συνειδητή καθημερινή εμπλοκή των νοικοκυριών στην διαχείριση των απορριμμάτων τους όπως διαλογή στην πηγή και κομποστοποίηση του οργανικού μέρους. Έχουμε επίσης τονίσει ότι αυτές οι λύσεις εφαρμόζονται απλά και γρήγορα, χωρίς σημαντικό κόστος και χωρίς χρονοβόρες αδειοδοτήσεις. Οι λύσεις αυτές δεν χρειάζεται να περιμένουν μέχρι όλα να έχουν ρυθμιστεί. Πρέπει  να αρχίσουμε ΤΩΡΑ, λύνοντας ένα προς ένα τα προβλήματα. Και είναι ανάγκη όλοι οι Δήμοι της περιφέρειάς μας να κινηθούν στην κατεύθυνση αυτή. Ο Οικολογικός Άνεμος Βορείου Αιγαίου είχε οργανώσει ημερίδα για τη διαχείριση των απορριμμάτων στη Χίο, έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για το θέμα και μέσα από το περιφερειακό συμβούλιο θα συμβάλουμε δημιουργικά και με προτάσεις στην επικείμενη τροποποίηση του περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων.

Μια ενέργεια με την οποία μπορούμε ΣΗΜΕΡΑ να ξεκινήσουμε και να εφαρμόσουμε άμεσα είναι να αφαιρέσουμε από τον όγκο των σκουπιδιών όλα τα κλαδιά, φύλλα, χόρτα που προέρχονται από πάρκα, δεντροστοιχίες και κήπους. Κατά περίπτωση, αυτά μπορεί να ξεπερνούν το 10% των απορριμμάτων και, αν καταλήξουν στους κάδους ή δίπλα από αυτούς, ακολουθούν το δρόμο των σκουπιδιών και διογκώνουν το πρόβλημα. Συνεπώς πρέπει να μη φτάσουν στον κάδο και να μη θεωρηθούν απορρίμματα. Αυτό θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ κάθε χρόνο και προπαντός θα μειώσει τα προς διαχείριση απορρίμματα.

Το σχέδιο στηρίζεται σε απλές ενέργειες των Δήμων και στην ανάληψη ευθυνών από τους πολίτες που αδικαιολόγητα επιβαρύνουν τον όγκο των δημοτικών απορριμμάτων με φυτικά υλικά. Τα κλαδιά μπορούν να θρυμματίζονται και τα «μαλακά» μέρη φύλλα, γκαζόν, βλαστοί να καταλήγουν απευθείας σε τοπική  κομποστοποίηση. Συγκεκριμένα:
Τα κλαδιά από πάρκα και δεντροστοιχίες θρυμματίζονται από το Δήμο είτε στο φορτηγό που τα μεταφέρει ή σε ειδικό χώρο. Ακόμη κι αν δεν είναι έτοιμη μονάδα κομποστοποίησης, το θρυμματισμένο υλικό μπορεί να αποθηκευτεί και να αξιοποιηθεί για βελτιωτικό εδάφους και στρώση σε ελεύθερους χώρους ή καμένες περιοχές.
Τα φύλλα και το γκαζόν από δημόσιους χώρους πηγαίνουν για κομποστοποίηση είτε τοπικά, μέσα στα ίδια τα πάρκα (όπου ορίζεται ειδική «γωνιά» για να συσσωρεύονται φύλλα και κομμένο γκαζόν – θα συμβάλουμε όλοι στην ενημέρωση του κοινού για θετική απόκριση σε αυτό) ή σε ανοιχτούς χώρους που ορίζουν οι Δήμοι. Η χωροθέτηση τέτοιων χώρων είναι απλή καθώς δεν συντρέχει κανένας λόγος δημόσιας υγείας αφού δεν θα υπάρχουν άλλα απορρίμματα. Μέρος των κλαδεμάτων μπορεί να οδηγηθεί στη παραγωγή πέλετ με άμεσο οικονομικό όφελος για τους δήμους είτε από την πώληση του είτε από την θέρμανση δημοτικών κτιρίων/σχολείων.

Τα υπολείμματα ιδιωτών απαιτούν άλλη αντιμετώπιση: πρέπει οι ίδιοι οι πολίτες να επωμιστούν την ευθύνη και να σταματήσει η αδικαιολόγητη αύξηση του φυτικού υλικού που καταλήγει στους κάδους. Όσον αφορά στα κλαδέματα, αυτά μπορεί να συλλέγονται σε συγκεκριμένα σημεία και συγκεκριμένες μέρες ή να μεταφέρονται από τους ίδιους τους ιδιώτες στο χώρο θρυμματισμού των Δήμων. Όσον αφορά στα υπόλοιπα υλικά (γκαζόν, φύλλα, υπολείμματα από λαχανόκηπους) οι πολίτες θα πρέπει να τα διαχειρίζονται μόνοι τους. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι ο Δήμος ΔΕΝ θα συλλέγει τέτοια υλικά και δεν θα αδειάζονται οι κάδοι που περιέχουν τέτοια υλικά μέσα.

Ένα τέτοιο μέτρο αρχικά ίσως να προκαλέσει αντιδράσεις, όμως δεν υπάρχει αντικειμενικό πρόβλημα: Σχεδόν το σύνολο του όγκου τέτοιων φυτικών υλικών προέρχεται από μεγάλους κήπους και περιαστικές περιοχές όπου οι πολίτες διαθέτουν χώρους για να γίνει τοπικά οικιακή κομποστοποίηση. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις (π.χ. στο κέντρο αστικών περιοχών, πολυκατοικίες κ.λπ.) τα υλικά αυτά είναι ελάχιστα και μπορούν να υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις.

Για να γίνουν τα παραπάνω χρειάζεται βασικά πολιτική βούληση και μικρές τροποποιήσεις στον κανονισμό των Δήμων. Ο μόνος εξοπλισμός που χρειάζεται και ενδεχομένως δεν διαθέτουν αυτή τη στιγμή όλοι οι Δήμοι είναι θρυμματιστής. Η ενημέρωση των πολιτών χρειάζεται, δεν είναι όμως τόσο κρίσιμη όσο στην περίπτωση της διαλογής στην πηγή και της ανακύκλωσης (όπου η συστηματική ενημέρωση του κοινού είναι κεντρική δράση).

Σε αμέσως επόμενο στάδιο, η εφαρμογή κομποστοποίησης θα συνδυάσει τη  χωριστή απόθεση των θρυμματισμένων κλαδιών με την χωριστή διαλογή  και συνδιαχείριση των υπολειμμάτων από τις λαϊκές αγορές και  μπορεί να αποδώσει καθαρό, πρώτης ποιότητας  κομπόστ  για τα δημοτικά πάρκα ή και για πώληση, θα μειώσει τα έξοδα αποκομιδής. Επιπλέον θα συμβάλει  άμεσα στην υποχρέωσή μας σύμφωνα με το Ν. 4042 / 2012 και την ευρωπαϊκή Οδηγία  2008/99 να εκτρέψουμε από την ταφή 5% τουλάχιστον του συνολικού βάρους των απορριμμάτων που αντιστοιχεί σε βιολογικά απόβλητα (κλαδέματα, οργανικά)  ως το 2015 και 20% ως το 2020.

Από τη μεριά μας, έχοντας συναίσθηση των ευθυνών μας, θα στηρίξουμε κάθε ενέργεια σε αυτή την κατεύθυνση και θα συνδράμουμε στην προσπάθεια να πειστούν οι πολίτες. Αναγνωρίζουμε τη δυσκολία της πρώτης ανακοίνωσης ότι δεν θα συλλέγονται φύλλα, γκαζόν και υπολείμματα κήπων αλλά είναι απόλυτα αναγκαίο να αρχίσει να μεταβιβάζεται στους πολίτες το αίσθημα συνευθύνης και συνδιαχείρισης. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι βασικό να γνωρίζουν οι πολίτες ότι δεν μπορούμε να πληρώνουμε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο για να διαχειριστούμε ως απορρίμματα εκείνα τα φυτικά υλικά που για αιώνες οι πολίτες αξιοποιούσαν ή χειρίζονταν με άλλο τρόπο.

Παρακαλούμε κ. Πρόεδρε να αναλάβετε πρωτοβουλία ώστε η απλή και άμεσα εφαρμόσιμη πρότασή μας να φτάσει σε όλους τους δήμους της περιφέρειάς μας. Φυσικά μπορούν να υπάρξουν τροποποιήσεις πάνω στη βασική ιδέα της διαχείρισης από το Δήμο και της ευθύνης για τους πολίτες.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι με βάση τα στοιχεία του ΠΕΣΔΑ Βορείου Αιγαίου η παραγωγή απορριμμάτων στα νησιά μας θα φτάσει το 2013 στους 114578 τόνους. Θέλοντας να υπολογίσουμε το όφελος από μια τέτοια κίνηση για τη Λέσβο, υπολογίζοντας τον όγκο απορριμμάτων σε 53278,77 tn και θέτοντας ως στόχο τη μείωση των απορριμμάτων (από τα κλαδέματα, την κομποστοποίηση κλπ) στο 15% αυτού, το όφελος από τη μη αποστολή αυτών των απορριμμάτων στους ΣΜΑ (κόστος 42€/tn) φτάνει τα 335.656,3 ευρώ ανά έτος!!!!

Για τη χρηματοδότηση αυτών των δράσεων γνωρίζετε καλά ότι παραμένουν διαθέσιμα κονδύλια στο Π.Ε.Π. Βορείου Αιγαίου και η ωρίμανση τέτοιων έργων είναι απλή υπόθεση - αν υπάρχει η βούληση. Η στήριξη τέτοιων ενεργειών, από όλους τους Δήμους, σε συνεργασία με την Περιφέρεια είναι το κλειδί της επιτυχίας. Για να κατατεθούν προτάσεις ωστόσο, πρέπει να πάρουν πρωτοβουλία οι Δήμοι, γι αυτό το λόγο η ΠΕΔ μπορεί να παίξει ρόλο.

Ιδιαίτερα θετικό θα ήταν ακόμη, η ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου να λειτουργήσει συντονιστικά με στόχο την κάλυψη όλων των Δήμων από πλευράς διαχείρισης «ρευμάτων απορριμμάτων» όπως τα ελαστικά, τα ηλεκτρικά – ηλεκτρονικά απόβλητα, τα ορυκτέλαια, τα αγροτικά πλαστικά και βεβαίως τα απόβλητα εκσκαφών και κατεδαφίσεων. Σε όλους αυτούς τους τομείς αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς η ιδιωτική πρωτοβουλία. Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να στηρίξει αυτές τις προσπάθειες λύνοντας το πρόβλημα με παράλληλη τόνωση της τοπικής οικονομίας.

Είμαστε στη διάθεσή σας για διευκρινίσεις.

Ηλίας Γιαννίρης
Περιφερειακός Σύμβουλος,