Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών προκαλούν σε όλους μας ποικίλες σκέψεις και προβληματισμούς. Τα σενάρια τα οποία αναπαράγονται μετά από κάθε εξέλιξη είναι πολλά και ποικίλουν ανάλογα με την πηγή προέλευσης και τις σκοπιμότητες τις οποίες εξυπηρετούν. Το αποτέλεσμα ωστόσο παραμένει το ίδιο……… το  αίσθημα ανασφάλειας που έχει κυριεύσει κάθε πολίτη της μικρής μας χώρας, που έρχεται αντιμέτωπος με ένα δύσκολο οικονομικό παρόν και ένα αβέβαιο και σαφώς δυσκολότερο οικονομικό μέλλον. Οι πόροι μειώνονται σημαντικά και εναλλακτικοί τρόποι διαβίωσης πρέπει να βρεθούν.

Όπως και σε άλλες χώρες ανά τον κόσμο έτσι και στην Ελλάδα, κάποιοι οι οποίοι διέβλεπαν τις δυσκολίες και προέβλεψαν τις εξελίξεις, κυρίως σε επαρχιακές πόλεις, προχώρησαν στην υιοθέτηση του ανταλλακτικού εμπορίου, ως μέσου διακίνησης προϊόντων και υπηρεσιών, καταργώντας ουσιαστικά το ευρώ ως συναλλακτική μονάδα. Μέθοδος που ξεπηδά από τα βάθη των αιώνων της ιστορίας του ανθρώπου και που φαίνεται να αποτελεί τη λύση στα αδιέξοδα που δημιούργησε μια κατ’ εξοχήν καπιταλιστική κοινωνία. Πώς όμως λειτουργεί μια τέτοια συναλλακτική μέθοδος στο σύγχρονο κόσμο, όταν μάλιστα αυτοσκοπός των Κυβερνήσεων είναι η διάσωση του νομίσματος;

Η διαδικασία είναι απλή. Τα άτομα τα οποία επιθυμούν να γίνουν μέλη του συναλλακτικού εμπορίου, συναινούν on line σε ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί για να εξυπηρετήσει το τοπικό δίκτυο και αποκτούν πρόσβαση σε μία ηλεκτρονική βάση δεδομένων, όπου γίνεται καταγραφή όλων των συναλλαγών των μελών του δικτύου. Κάθε μέλος διατηρεί τον προσωπικό του λογαριασμό.

Στην ίδια ιστοσελίδα τα μέλη του δικτύου καταχωρούν τις αγγελίες τους για προσφορά υπηρεσιών και προϊόντων. Στις περιπτώσεις που κάποιος δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο εξυπηρετείται με εντολές πληρωμής [κουπόνια]. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση είναι και η θέσπιση μιας κοινά αποδεκτής συναλλακτικής μονάδας, ενός «κοινωνικού νομίσματος», όπως το έχουν ονομάσει οι ιδρυτές των δικτύων.

Η αρχή στην Ελλάδα έγινε από την τοπική κοινωνία του Βόλου το περασμένο καλοκαίρι. Οι συναλλαγές στις γειτονιές του Βόλου γίνεται πλέον με το ΤΕΜ, το κοινωνικό τους νόμισμα. Ένα ΤΕΜ ισούται με ένα ευρώ. Με την εγγραφή ενός μέλους στο Δίκτυο, γίνεται πίστωση στο λογαριασμό του 300 ΤΕΜ, χωρίς κάποια επιβάρυνση τόκου, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε υπηρεσίες και προϊόντα που προσφέρουν τα υπόλοιπα μέλη. Μεταξύ των μελών του Δικτύου υπάρχουν αγρότες, υδραυλικοί, δικηγόροι, λογιστές, ένας καρδιολόγος, μια ομοιοπαθητικός και ένας ιδιοκτήτης καταστήματος οπτικών. Η προσπάθεια αυτή πέτυχε σημαντικής αποδοχής καθώς μέσα σε ένα χρόνο παρουσίασε σημαντική αύξηση των μελών του από 50 σε 400 μέλη.  Το παράδειγμα της κοινωνίας του Βόλου ακολούθησαν κι άλλες επαρχιακές πόλεις όπως η Πάτρα, η οποία καθόρισε ως κοινωνικό νόμισμα τον ΟΒΟΛΟ, ενώ στο νομό Πιερίας, όπου κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας του Δικτύου, απαριθμεί ήδη 60 μέλη, καθιερώθηκε ως συναλλακτική μονάδα ο ΗΛΙΟΣ. Το ανταλλακτικό βέβαια εμπόριο ήρθε και στην Αθήνα, με κοινωνικό νόμισμα το Φασούλι. Σε κάθε περίπτωση, όπου κι αν αναπτύσσεται το Δίκτυο, βασικός και απαρέγκλιτος κανόνας είναι η ανταλλαγή προϊόντων. Στα δίκτυα τα μέλη δεν πουλάνε και δεν αγοράζουν, καθώς στόχος τους δεν είναι να αντικαταστήσουν το ευρώ ούτε να δημιουργήσουν πρόβλημα στην αγορά. Στην Πιερία μάλιστα καθιερώθηκε και παζάρι ανταλλαγής, το οποίο λαμβάνει χώρα, σε συγκεκριμένο χώρο και τόπο σε εβδομαδιαία βάση.

Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στα δίκτυα ανταλλαγής είναι ένθερμοι υποστηρικτές της ιδέας, τονίζοντας ότι είναι ο μόνος τρόπος ανάκαμψης των τοπικών αγορών ενώ παράλληλα συμβάλει αποφασίστηκα και στην καταπολέμηση της ανεργίας. Η μαρτυρία ενός άνεργου ηλεκτρολόγου μέλους του Δικτύου είναι η μεγαλύτερη απόδειξη και για τον λόγο αυτό τη μεταφέρουμε αυτούσια «Την πρώτη φορά που αγόρασα αυγά, γάλα και μαρμελάδα σε μια τέτοια παράλληλη αγορά χρησιμοποιώντας όχι το ευρώ αλλά το εναλλακτικό μας νόμισμα ενθουσιάστηκα. Ένιωσα απελευθερωμένος, ένιωσα ελεύθερος για πρώτη φορά. Ενστικτωδώς έβαλα το χέρι στη τσέπη αλλά δεν χρειάστηκε». 

Η προσπάθεια ανάπτυξης του ανταλλακτικού εμπορίου με δεδομένα τα αποτελέσματά του και της αποδοχής που τυγχάνει στις κοινωνίες τις οποίες υιοθετήθηκε είναι σε συνεχή εξέλιξη καθώς και άλλες επαρχιακές πόλεις επιθυμούν να ιδρύσουν το δικό τους δίκτυο και προχωρούν αποφασίστηκα προς αυτή την κατεύθυνση.

Κάποια links για το θέμα:

http://www.tem-magnisia.gr/index.php
http://fasouli.wordpress.com/
http://www.lets.net.gr/newsflashes/news/currency-of-where-you.html

Δήμητρα Τσάκαλου
dimitratsakalou@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις από τις φιλοξενούμενες πένες.