Μεγάλα αιολικά πάρκα…στα μικρά νησιά του Βορείου Αιγαίου;

Στην παρούσα έκθεση, κατόπιν αναλυτικής αναφοράς των χαρακτηριστικών της μεγάλης επένδυσης εξαγωγής ηλεκτρικού ρεύματος της εταιρείας Ρόκα, καθώς και σειράς σημαντικών επεμβάσεων στον περιβάλλοντα της επένδυσης χώρο και των (επαγγελόμενων) οφελών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, βάσει των Τεχνικών Εκθέσεων που έχουν κατατεθεί από την εταιρεία, ακολουθεί μια πρώτη αποτίμησή τους, βάσει της τοπικής, εθνικής και ευρωπαϊκής εμπειρίας, και η οποία μας οδηγεί σε ορισμένες αρχικές, γενικές διαπιστώσεις.

Στη συνέχεια, εκθέτουμε τη διεθνώς οριζόμενη έννοια και αξία του τοπίου, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, ως προϊόν των σχέσεων ανθρώπου και περιβάλλοντος χώρου, και πραγματοποιούμε μια αναλυτική αναφορά στις ποικίλες, τεράστιες και πρωτοφανείς αρνητικές επιδράσεις/ επιπτώσεις της επένδυσης Ρόκα στο πολυδιάστατο νησιωτικό τοπίο. Αρκετές από αυτές αναμένεται να είναι μη αναστρέψιμες και ιδιαιτέρως σημαντικές, τόσο από περιβαλλοντικής και πολιτισμικής πλευράς, όσο και από κοινωνικής και οικονομικής, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό το μέλλον και τις αναπτυξιακές δυνατότητες των νησιών μας. Κατ  αντιδιαστολή, τα οφέλη που προσφέρονται από την εταιρεία στον τοπικό πληθυσμό, κρίνονται ως μη ικανοποιητικώς ανταποδοτικά, καθώς είναι τα ελάχιστα που προβλέπονται βάσει του Νόμου, και τα οποία αφορούν περιορισμένο τμήμα του εντόπιου πληθυσμού. Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα είναι λίγες και θα γίνουν, μάλιστα,
ελάχιστες στο μέλλον, λόγω της φύσης της επένδυσης, ενώ παράλληλα οι σταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ θα συνεχίζουν να λειτουργούν, με όλες τις ανάλογες συνέπειες.
Ιδιαίτερα τονίζουμε ότι η εν λόγω επένδυση αντιτίθεται και παραβιάζει κατάφορα την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο την οποία έχει υπογράψει και κυρώσει η χώρα μας.

Εν κατακλείδι, η τεράστια και κερδοσκοπική κλίμακα της επένδυσης είναι ασύμβατη και με την κλίμακα του νησιωτικού τοπίου, ενώ σαφώς παραμένει η δυνατότητα από τα νησιά να αξιοποιήσουν άλλες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (γεωθερμική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, βιομάζα, κλπ) ή να αξιοποιήσουν την αιολική ενέργεια με άλλους τρόπους (εγκατάσταση Α/Π σε έρημα νησιά, υπεράκτια Α/Π σε θαλάσσιες περιοχές), πάντα βάσει ορθολογικού χωροθετικού σχεδιασμού, που να λαμβάνει υπόψη το τοπίο του τόπου. Θα μπορούσε ακόμα και να εξεταστεί το ενδεχόμενο εγκατάστασης ανεμογεννητριών, σε πολύ μικρότερη κλίμακα, και η αύξηση των ανταποδοτικών οφελών τους στις τοπικές κοινωνίες, ή, ακόμη καλύτερα, το ενδεχόμενο συνδυασμού όλων των παραπάνω.

Ευάγγελος Παυλής (1) - Θεανώ Σ. Τερκενλή (2)
(1) Υποψήφιος Διδάκτωρ-Ερευνητής, Τμήμα Γεωγραφίας, Λόφος Πανεπιστημίου,
(2) Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου