Η συζήτηση για τον τουρισμό στην Ικαρία ανοίγει, δυστυχώς, όταν προκύπτει κάποια κατάσταση προβληματική ( π.χ. κατασκήνωση σε πολυσύχναστες παραλίες), για να προτείνει συνήθως κατασταλτικές λύσεις και εκεί τελειώνει, χωρίς να λύνει  το πρόβλημα το οποίο επανεμφανίζεται την επόμενη τουριστική περίοδο. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συζητήσουμε πρώτα αν θέλουμε τουρισμό και δεύτερον τι τουρισμό θέλουμε.

Πιστεύω ότι ο τουρισμός αποτελεί για τη Ικαρία σημαντική δραστηριότητα ενίσχυσης του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της, χωρίς να καταλήξει σε «μονοκαλλιέργεια». Κατά την γνώμη μου ο τουρισμός έχει την μεγαλύτερη διάχυση από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα στην κοινωνία και την οικονομία της. Δίνει ώθηση σε όλες τις δραστηριότητες της τοπικής οικονομίας, όπως τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, το εμπόριο, τις μεταφορές, και σε όλες τις υπηρεσίες.  Αποτελεί ακόμα έναν χρήσιμο συγχρωτισμό με άλλες νοοτροπίες, τρόπους σκέψης, κουλτούρες, σπάζοντας την πολύμηνη χειμωνιάτικη απομόνωση της κοινωνίας. Με αυτές τις διαπιστώσεις πιστεύω ότι η απάντηση στο πρώτο ερώτημα, αν θέλουμε τουρισμό, είναι καταφατική.

Το δεύτερο πολύ σημαντικό ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι, τι είδος τουρισμού θέλουμε και πώς οργανωμένα θα προσπαθήσουμε να τον προσελκύσουμε. Αυτή η συζήτηση ουσιαστικά και ολοκληρωμένα δεν έχει γίνει ποτέ. Καμία δημοτική αρχή της Ικαρίας μέχρι σήμερα δεν ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη σύνταξη ενός σχεδίου τουριστικής αξιοποίησης του νησιού μας. Έτσι το καράβι της τουριστικής ανάπτυξης ταξιδεύει ακυβέρνητο, έρμαιο των καιρών και  αλλότριων διαθέσεων.

Η άποψή μου είναι ότι οφείλουμε να καλοδεχόμαστε, χωρίς προκαταλήψεις, όλους τους επισκέπτες του νησιού που έρχονται είτε συστηματικά είτε για πρώτη φορά, γιατί άκουσαν από άλλους γι’ αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο, γι’αυτό το μοναδικό βουνό μέσα στη θάλασσα.  Εξάλλου η Καριώτικη κοινωνία είναι γνωστή γιατί είναι ανοιχτή, δημοκρατική, φιλόξενη και ανεκτική στο διαφορετικό. Αυτά τα  μοναδικά, για μικρής επαρχιώτικης κοινωνίας,  χαρακτηριστικά της, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο πολυσύνθετο τοπίο της, που συνταιριάζει και ισορροπεί τις αντιθέσεις του, είναι που κάνουν την Ικαρία «must» προορισμό. Τους επισκέπτες  λοιπόν που μας τιμούν με την επιλογή να περάσουν τις μέρες των διακοπών τους κοντά μας, πρέπει να τους σεβόμαστε, για να έχουμε με τη σειρά μας την απαίτηση να μας σέβονται και αυτοί. Με αυτό ως αρχή και δεδομένο, πρέπει ως κοινωνία μέσα από την συνεργασία των θεσμών της (Δημοτική Αρχή, Δημοτικό Συμβούλιο, Σύλλογοι κ.λ.π.) να επεξεργαστούμε ένα σχέδιο ανάπτυξης των ήπιων, εναλλακτικών μορφών τουρισμού ( ιαματικός, φυσιολατρικός, πεζοπορικός, αγροτουρισμός..) οι οποίες δεν αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά ενός τόπου και της κοινωνίας του, αλλά έρχονται να προσαρμοστούν στις τοπικές πολιτιστικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες και συνθήκες αναδεικνύοντάς τες. Η προώθηση αυτών των μορφών τουρισμού παράλληλα με τον Αυγουστιάτικο μαζικό τουρισμό, θα έχει ως αποτέλεσμα την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Ακόμα με την ανάπτυξη αυτών των μορφών τουρισμού, φεύγουμε από το μοντέλο του τουρίστα-καταναλωτή και αναδεικνύουμε τον επισκέπτη-φιλοξενούμενο. Αυτό πρέπει να είναι το μεγάλο στοίχημα για όσους ασχολούνται με τα κοινά και για όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο του τουρισμού.

Το θέμα τουρισμός λοιπόν είναι πολύ σημαντικό και πολυσύνθετο. Θέλει όραμα, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και πολλή δουλειά. Είναι κρίμα που πολλοί προσπαθούν να το μικρύνουν και να το στριμώξουν στην περιορισμένη και θα έλεγα παραπλανητική συζήτηση περί της ελεύθερης κατασκήνωσης. Με αυτόν τον τρόπο ξεχνιούνται όλα τα σοβαρά θέματα των υποδομών που χρόνια μένουν στάσιμα (καθαριότητα, ρύπανση θαλασσών, συγκοινωνία, ασφάλεια λουομένων…) και είναι θέματα του Δήμου. Αν υπήρχε σοβαρή και συστηματική ενασχόληση με το θέμα του τουρισμού στην Ικαρία, όχι δύο μήνες πριν από την ουσιαστική έναρξη της πολύ μικρής τουριστικής περιόδου μας, αλλά δώδεκα μήνες το χρόνο, τότε είμαι σίγουρος ότι θα είχαμε λύσει πολλά από τα χρόνια προβλήματα των τουριστικών-και όχι μόνο-υποδομών  και θα ήμασταν πολύ πιο έτοιμοι να διαχειριστούμε και τα προβλήματα του  Αυγουστιάτικου εικοσαήμερου, ένα από τα οποία είναι και η ελεύθερη κατασκήνωση στις πολυσύχναστες παραλίες. Για παράδειγμα η εξεύρεση φυσικών χώρων φιλοξενίας με βασικές υποδομές υγιεινής, εκτός των παραλιών, θα ήταν μία λύση. Η κατασκήνωση μέσα στις παραλίες, πέρα από τους κινδύνους δημόσιας υγείας που εγκυμονεί, είναι και ενέργεια αντιδημοκρατική, γιατί έναν περιορισμένο δημόσιο χώρο με συγκεκριμένη χρήση τον καθιστά χώρο ιδιωτικό. Αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι πρέπει να κυνηγάμε τους κατασκηνωτές από παντού και να απαγορεύουμε την κατασκήνωση ακόμα και σε χώρους όπου δε δημιουργείται πρόβλημα πρόσβασης και δεν αποκλείεται η χρήση τους από άλλους.

Όμως μου κάνει εντύπωση το ότι στην επιχειρηματολογία όσων απορρίπτουν μετά βδελυγμίας την ελεύθερη κατασκήνωση συλλήβδην περιλαμβάνεται και η προστασία του περιβάλλοντος και ο κίνδυνος της πυρκαγιάς! Πέραν του ότι είναι κινδυνολογικό, είναι και άστοχο, γιατί ο κατασκηνωτής στην ύπαιθρο είναι ο καλύτερος δασοφύλακας, αφού ξέρει ότι σε περίπτωση πυρκαγιάς είναι το πρώτο υποψήφιο θύμα. Εύλογα προκύπτει το ερώτημα, αλήθεια τι έκαναν για να σβήσουν την άλλη «φωτιά» που σιγοκαίει τόσα χρόνια και αφανίζει τα δάση και τη χλωρίδα της Ικαρίας και λέγεται αποίμενη κτηνοτροφία και υπερβόσκηση; Εκτός κι αν οι δικοί μας άνθρωποι μπορούν να καταστρέφουν το κοινό μας σπίτι και το λογαριασμό να τον πληρώνουν οι ξένοι. Εκτός κι αν, για να καλύψουμε τις δικές μας ευθύνες και παραλείψεις, πρέπει να εφεύρουμε τους υπεύθυνους που βέβαια δεν θα είμαστε εμείς! Το θέμα είναι τον Οκτώβρη, που θα μείνουμε μόνοι, να μην έχουμε ανάγκη από τα λόγια του ποιητή : «Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν μια κάποια λύσις».

Ηλίας  Γαγλίας
Δημοτικός Σύμβουλος

Διαβάστε όλα τα άρθρα στον ΦΑΚΕΛΟ: Τουρισμός & Ικαρία

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις από τις φιλοξενούμενες πένες.