Οι γλυκοπατάτες της Ικαρίας

Η καλή είδηση της ημέρας:Σαββάτο, 11 Νοεμβρίου, στη λαϊκή της Γκράβας, στο Γαλάτσι  υπήρχε ένας πάγκος με «Γλυκοπατάτες Ικαρίας».

Μεγάλη υπόθεση η γλυκοπατάτα, που είναι εξαδέλφη της πατάτας.  Πατάτες είχαν όλα τα σπίτια. Γλυκοπατάτες όμως μόνο μερικοί που είχαν καλούς κήπους ποτιστικούς με χώμα αμμώδες.  Θέλουν τέχνη στην καλλιέργεια, Βάζαμε τις γλυκοπατάτες σε μέρος σκοτεινό και υγρό, εκεί βγάζουν μάτια, μετά τις βάζαμε στο νερό, την Άνοιξη, όπου έβγαζαν γένια και βλαστάρια. Αυτά τα βλαστάρια φυτεύαμε και γίνονται οι γλυκοπατατιές.  Τις βγάζαμε  από τη γη απόκτωβρα μέχρι τα Χριστούγεννα. Μερικές φορές η παραγωγή δεν ήταν καλή.
Η μάνα μου έλεγε: «Εφέτος αστοχήσαμε, οι γλυκοπατάτες βγήκαν σαφείς γενίων», είχαν πολλές ίνες και δεν τρωγόταν με τίποτα.

Αφήναμε και μια γλυκοπατάτα στο βάζο και καμαρώναμε τις περιπλοκάδες της, τα βλαστάρια της, με ζωηρά και καταπράσινα φύλλα σε σχήμα καρδιάς, που ταξίδευαν προς το παράθυρο και τον ήλιο. (Η γλυκοπατάτα Ipomoea batatas ανήκει στην οικογένεια των περιπλοκοειδών).

Οι γλυκοπατάτες γίνονται βραστές, στη χόβολη [όχι, χρυσόχαρτο (αλουμινόχαρτο)  δεν είχαμε], στην πυρήνα στο λιοτρίβι, στον φούρνο, αλλά και σε γιαχνιστά φαγητά στον τραχανά κλπ.

Όμως το μυστικό όπλο, η πιο γκουρμέ συνταγή, τέτοιες ημέρες ήταν: Γλυκοπατάτες τηγανητές με φρέσκο λάδι, ελιάς φυσικά. Όχι, δεν τις βάζαμε στις απορροφητικές χαρτοπετσέτες να ρουφήξουν το λάδι. Στις φρεσκοτηγανισμένες, χρυσοτηγανισμένες γλυκοπατάτες βάζαμε λίγο μέλι ή πετιμέζι και λίγη κανέλα. Εκείνα τα φακελάκια στα χαρτόνια δεν είχαν και μεγάλη ποσότητα. Όμως τι ήταν εκείνο το γλύκισμα; Δεν το χορταίναμε, δε μας φτουρούσε. Αξέχαστο.

Στον Άγιο Κήρυκο ερχόταν στο εξατάξιο Γυμνάσιο παιδιά από όλη την Ικαρία και τους Φούρνους. Τα παιδιά έφερναν, τις Κυριακές από τα χωριά τους, τα εποχιακά προϊόντα, μανήτες, σαλιγκάρια, κάστανα, σταφίδες, αμύγδαλα, γλυκοπατάτες και φυσικά ψωμί, λάδι, ψάρια τηγανητά σαβού, τραχανά, παξιμάδια, για να περάσουν την εβδομάδα. Τις κοπέλες από τον Μαγγανίτη τις λέγαμε «γλυκοπατάτες» διότι είχαν πολλές και νόστιμες και έκαναν τις καλύτερες τηγανητές γλυκοπατάτες. Τις είχαμε ερωτευτεί.

Οι Καριώτικες γλυκοπατάτες όμως, τα τελευταία χρόνια χάθηκαν, όπως και οι παστελαριές, οι σταφίδες, το πετιμέζι, η ξερή μουσταλευριά, τα αμύγδαλα, οι σουμάδες, τα τσιβιά, ο πελτές, ο καβουρμάς, ο παστουρμάς, τα ξερά χταπόδια κλπ κλπ.

Έτσι, χάρηκα που κάποιος στην Ικαρία αποφάσισε να καλλιεργήσει και να εξάγει τις γλυκοπατάτες του. Διότι στα μαγαζιά του Αγίου βρίσκω γλυκοπατάτες εισαγωγής, Ιταλικές! Καμιά φορά βρίσκω και γλυκοπατάτες Νάξου. Ευτυχώς, ήρθε από την Αμερική ο κ. Σκάβδης με την οικογένειά του και ξανάνοιξε το ξυλόφουρνο του «Κανακόπουλου» στον Άγιο. Έτσι, του πηγαίνω γλυκοπατάτες με την οδηγία να τις αφήσει να «αρπάξουν».

Εύχομαι κάποια νέα παιδιά να μιμηθούν το παράδειγμα του άγνωστου καλλιεργητή γλυκοπατάτας και να προχωρήσουν στην παραγωγή όλων εκείνων των προϊόντων που δεν υπάρχουν και για τα οποία «διψάμε», αλλά και του κ. Σκάβδη που έφυγε από τις ΗΠΑ και ήρθε στην Ικαρία να φουρνίζει «άρτους» και γλυκοπατάτες στον ξυλόφουρνο.

Σήμερα, το σπίτι μας στην Κυψέλη, μοσχομύρισε, γλυκοπατάτες τηγανητές, σε αγουρέλαιο και μέλι από το Φουντουλάτο. Όχι, η κανέλα δε χρειάζεται.

Μάκης Φουντούλης
makfou@otenet.gr

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Μάκη Φουντούλη.