Ιστορία και μνήμη … στα χαλάσματα!

Η καταστροφή του γραφείου της πρώην Κοινότητας Καρκιναγρίου από τη θεομηνία, το πλούσιο αρχειακό υλικό του και η προσπάθεια διάσωσης του.

Καρκινάγρι, 18 Οκτωβρίου 2010: Η βροχή ξεκινά έντονη και συνεχίζει ακόμα εντονότερη. Ο τόπος αρχίζει να … κινείται. Είναι πια βράδυ. Οι κάτοικοι κλείνονται στα σπίτια τους και ακούνε ένα παράξενο βουητό. Το ρέμα ξεχειλίζει, χείμαρροι λάσπης εισβάλλουν σε αυλές, παρασύρουν βάρκες και αυτοκίνητα, μπαίνουν σε σπίτια, τεράστιοι βράχοι και όγκοι χώματος κατευθύνονται προς τη θάλασσα με κύρια διέξοδο … την πλατεία του χωριού.

Το κοινοτικό γραφείο του Καρκιναγρίου βρίσκεται στην καρδιά της πλατείας. Ένα λιτό δωμάτιο με βιβλιοθήκες, ένα γραφείο και διάφορα μικροαντικείμενα. Ένας θησαυρός όμως για την Ιστορία της Νοτιοδυτικής Ικαρίας καθώς το γραφείο αυτό λειτουργούσε και διατηρούσε αρχείο για όλα τα χωριά του Πάπα (Καρκινάγρι, Αμάλου, Τραπάλου, Λαγκάδα, Πέζι).

Δεν είναι και πολλά χρόνια που έπαψε να λειτουργεί. Άνοιγε όμως πού και πού, όταν συνέντρεχε κάποιος λόγος, ο τοίχος του χρησίμευε για αναρτήσεις ανακοινώσεων και το προαύλιο του, μέρος της καφενειακής πιάτσας, φιλοξενούσε συνεχώς τραπέζια με παρέες από τα δίπλα μαγαζιά.

Το γραφείο κυριολεκτικά διαλύθηκε! Ο χείμαρρος που πέρασε από μπροστά και από μέσα του παρασέρνοντας μαζί ό,τι βάλει ο νους σου, εισέβαλλε από τα πορτοπαράθυρα και έριξε στη θάλασσα σπάνια έγγραφα και αρχεία και όλα τα υπόλοιπα τα έκανε … λάσπη!

Την καταστροφή ακολουθούν προσπάθειες να καθαριστεί η περιοχή και λίγες μέρες μετά, η πλατεία είναι τουλάχιστον προσπελάσιμη και ξεκινά προσπάθεια να βγει το γραφείο από τις λάσπες.

Νεολαία του χωριού και μέλη του συλλόγου «Κάβο Πάπας» πιάνουν δουλειά. Μαζί τους, η επί χρόνια γραμματέας της Κοινότητας, Ειρήνη Βουδαντά – Παραλαίμου, όπου τους καθοδηγεί γνωρίζοντας το αρχειακό υλικό φύλλο φύλλο, έχοντας ζήσει μια ολόκληρη ζωή σε αυτό το γραφείο, εξυπηρετώντας του κατοίκους της πρώην κοινότητας. Κοιτά σιωπηλή τα χαλάσματα, βουτά στις σωρούς των κατεστραμμένων χαρτιών και με μια καριώτικη στωικότητα, βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο, σχολιάζει: Ε τι να κάνουμε ούτως ή άλλως κάποια ήταν για πέταμα.» Τι περισσότερο μπορεί να πει κανείς άλλωστε, όταν όλος ο τόπος γύρω του, έχει καταστραφεί και έχει χαθεί και μια ανθρώπινη ζωή!

Το δωμάτιο αδειάζεται και καθαρίζονται οι τοίχοι του, όποια αντικείμενα μπορεί να συντηρηθούν, πάνε στην άκρη, ενώ τα υπόλοιπα πετιούνται μαζί με άχρηστα ή πλήρως κατεστραμμένα χαρτιά. Μέρος των υπόλοιπων εγγράφων απλώνεται και φύλλο φύλλο φροντίζεται, μήπως και διασωθεί. Πρόχειρα έστω μια που μιλάμε για λίγε μέρες μετά το χαλασμό και μέχρι τουλάχιστον να παρθεί κάποια απόφαση. Την προσπάθεια δυσκολεύει ακόμα περισσότερο η βροχή που πέφτει κατά διαστήματα, αναγκάζοντας την ομάδα να διακόπτει και να μεταφέρει τα πάντα, ξανά μέσα στο γραφείο.

Ο Σύλλογος Ικαρίας «Κάβο Πάπας» έχει σκοπό να συμβάλλει άμεσα στην ανακατασκευή του γραφείου με καινούργιο εξοπλισμό και ό,τι άλλο χρειαστεί, ενώ όπως μαθαίνουμε, τα υπόλοιπα έγγραφα θα αποσταλούν, κατόπιν συνεννόησης με την κα. Αγγελική Κονταξοπούλου, υπεύθυνη της Αρχειακής Συλλογής Ικαρίας, για να συντηρηθούν και αυτά.

Η προσπάθεια διάσωσης του αρχείου, φέρνει στο φως στοιχεία ιδιαίτερου ιστορικού ενδιαφέροντος αλλά και μνήμες και στιγμές, περιόδους και γεγονότα από το πρόσφατο ή μακρινό παρελθόν της Νικαριάς αλλά και της χώρας μας: Την κεντρική επιτροπή προς αποκατάστασιν απόρων κορασίδων όπου έδινε προίκα (!) στα φτωχά κορίτσια, τα πρακτικά του 1940, μα και ταυτότητες των παππούδων μας και των γιαγιάδων μας που υπέγραφαν ως … αγράμματοι!

Μια κοινωνία «αγράμματων» με βαθύτατη όμως παιδεία: Νοικοκύρηδες (το βλέπεις από την τάξη στα πρακτικά τους) που ήξεραν πώς να διαχειρίζονται το (λιγοστό τότε) δημόσιο χρήμα με διαφάνεια, πώς να προσφέρουν όλοι και με σειρά, την εθελοντική τους εργασία για την κοινότητα, πώς να χτίζουν τα σπίτια τους και πώς να βόσκουν τα κατσίκια τους!

Κι ύστερα ήρθε ... ο χείμαρρος!

ikariamag

Ακολουθήστε μας στο twitter
Ακολουθήστε μας στο Facebook

ikariastore banner

ikariaki-agora.gr